Een weg door het bos in het winter seizoen. Seasonal affective disorder - YPC

1 februari, 2023

Winterblues: Hoe versla je Seasonal Affective Disorder (SAD)

De winter kan voor veel mensen een zware tijd zijn, vooral voor mensen die in gebieden met lange, koude en donkere winters wonen. Het gebrek aan zonlicht en het koude weer kunnen een tol eisen van stemming en energieniveau, wat leidt tot gevoelens van droefheid, prikkelbaarheid en geringe motivatie. Dit type depressie staat bekend als Seasonal Affective Disorder (SAD), en het kan een ernstig probleem zijn voor degenen die ermee te maken krijgen.

Wat is Seasonal Affective Disorder (SAD)?

Seasonal Affective Disorder (ook wel vertaald als seizoensgebonden affectieve stoornis) is een soort depressie die in bepaalde perioden van het jaar voorkomt, meestal in de wintermaanden. Het wordt gekenmerkt door symptomen als een laag humeur, prikkelbaarheid, vermoeidheid, concentratieproblemen en veranderingen in eet- en slaappatronen. SAD wordt vermoedelijk veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder genetica, hersenchemie en omgevingsfactoren zoals het gebrek aan zonlicht tijdens de wintermaanden.

Seasonal Affective Disorder komt vaker voor bij mensen die wonen in gebieden met lange, donkere winters, maar het kan overal voorkomen. Men schat dat SAD ongeveer 5% van de bevolking in de Verenigde Staten treft, waarbij vrouwen er meer kans op hebben dan mannen. SAD wordt gewoonlijk behandeld met een combinatie van lichttherapie, medicatie en gesprekstherapie (psychotherapie). Met de juiste behandeling is het mogelijk om de symptomen van Seasonal Affective Disorder te beheersen en een gezond en gelukkig leven te leiden.

Prevalentie van Seasonal Affective Disorder in Europa en Nederland

Het is moeilijk om precies te zeggen hoeveel mensen in Europa en Nederland lijden aan een seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD), omdat de prevalentie van SAD varieert afhankelijk van de specifieke locatie en de methoden die worden gebruikt om het te meten. Hier zijn echter enkele schattingen op basis van onderzoek:

  • In Europa zou de prevalentie van SAD tussen 1% en 10% liggen, met hogere percentages in Noord-Europese landen. Uit een onderzoek in Noorwegen bleek bijvoorbeeld dat de prevalentie van SAD 9,7% bedroeg.
  • In Nederland wordt de prevalentie van Seasonal Affective Disorder geschat op 2% tot 3%, gebaseerd op gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
    * Deze cijfers blijven schattingen en zijn mogelijk niet representatief voor de hele bevolking.

Tips om de winterdip te verslaan

Maar wanhoop niet! Er zijn veel dingen die je kan doen om de winterblues te verslaan en de Seasonal Affective Disorder onder controle te houden. Hier zijn enkele tips om je te helpen gelukkig en gezond te blijven tijdens de koudere maanden:

  1. Blijf actief. Lichaamsbeweging is een natuurlijke stemmingsverbeteraar, dus zorg ervoor dat je tijdens de wintermaanden actief blijft. Ga hardlopen of wandelen, ga naar de sportschool of probeer een nieuwe buitenactiviteit zoals langlaufen of schaatsen. Volgens de Mayo Clinic kan regelmatige lichamelijke activiteit de symptomen van depressie, waaronder SAD, helpen verbeteren. In een onderzoek meldden mensen met SAD die regelmatig aan lichaamsbeweging deden een aanzienlijke verbetering van hun symptomen.
  2. Ga naar buiten en geniet van wat zonlicht. Zelfs op bewolkte dagen is er nog zonlicht te vinden. Doe een inspanning om naar buiten te gaan en laat je telefoon en oordopjes thuis! Geniet van je omgeving tijdens de wandeling of ga gewoon zitten en geniet een paar minuten van de zonnestralen. Dit kan je stemming en energiepeil een boost geven. Uit een onderzoek bleek zelfs dat lichttherapie in de buitenlucht net zo effectief was om de symptomen van SAD te verbeteren als lichttherapie binnenshuis (fototherapie). Wees dus niet bang om de kou te trotseren en wat natuurlijk licht te nemen!
  3. Blijf in contact met elkaar. Het is gemakkelijk om je in de winter geïsoleerd te voelen, vooral als je door het koude weer thuis zit. Probeer in contact te blijven met vrienden en familie, via telefoontjes, tekstberichten of virtuele ontmoetingen. Onderzoek heeft aangetoond dat sociale steun een belangrijke factor kan zijn bij het omgaan met depressie, inclusief SAD. In één onderzoek ondervonden mensen met SAD die sociale steun kregen van vrienden en familie een aanzienlijke verbetering van hun symptomen.
  4. Zorg voor voldoende en kwalitatieve slaap. Het is belangrijk om het hele jaar door voldoende te slapen, maar het kan vooral een uitdaging zijn in de winter wanneer het vroeg donker wordt en het koude weer ervoor kan zorgen dat je de hele dag in bed wilt blijven liggen. Zorg ervoor dat je minstens 7-9 uur slaap per nacht krijgt om je stemming gezond te houden. Slaapgebrek kan de symptomen van depressie, waaronder SAD, verergeren. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat mensen met SAD die slapeloosheid hebben, meer kans hebben op ernstige symptomen.
  5. Eet gezond. Een gezond voedingspatroon kan wonderen doen voor je stemming en je energieniveau. Zorg ervoor dat je veel fruit, groenten en volle granen eet, en beperk je inname van suikerhoudende en bewerkte voedingsmiddelen. Volgens de Mayo Clinic zijn er aanwijzingen dat voeding met veel bewerkte en suikerhoudende voedingsmiddelen het risico op depressie, waaronder SAD, kan verhogen. Aan de andere kant kan een dieet rijk aan fruit, groenten en volle granen helpen de stemming te verbeteren en het risico op depressie te verminderen.

Met deze tips hopen we dat je de wintermaanden goed doorkomt. Heb je hulp nodig bij het oppakken van lichaamsbeweging en gezonde voeding? Dan weet je ons te vinden 😉

 

Bekijk overige berichten